Zwolnienie dyscyplinarne – wszystko, co należy wiedzieć

Zwolnienie dyscyplinarne jest wyjątkowym, bardzo specyficznym rodzajem zakończenia stosunku pracy. Najczęściej jest następstwem rażącego przewinienia, jakiego dopuściła się zatrudniona osoba. Tzw. dyscyplinarka może być wręczona pracownikowi tylko w określonych przypadkach. Obowiązujące przepisy prawne szczegółowo regulują tę kwestię. Otrzymanie zwolnienia dyscyplinarnego nie pozostaje bez konsekwencji – w efekcie może bardzo skomplikować sytuację zawodową pracownika i wpłynąć na jego dalszą karierę. Co warto wiedzieć o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia? Jak można walczyć o sprawiedliwość, jeśli uważa się, że zwolnienie w tym trybie było niesłuszne?

Umowa o pracę może być rozwiązana przez każdą ze stron stosunku pracy, zarówno przez pracownika, jak i przez pracodawcę. Jednym ze sposobów zakończenia tego rodzaju współpracy jest rozwiązanie umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia. Tego rodzaju rozwiązaniem jest m.in.  zwolnienie dyscyplinarne. W największym skrócie – powoduje to natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę. Oznacza to, że osoba zwolniona dyscyplinarnie traci dosłownie z dnia na dzień źródło utrzymania, a to niejedyne konsekwencje, z jakimi trzeba się liczyć w takiej sytuacji.

Zwolnienie dyscyplinarne a Kodeks pracy

Kwestię zwolnienia dyscyplinarnego reguluje art. 52 Kodeksu pracy. Zgodnie z jego zapisami pracodawca może rozwiązać umowę z pracownikiem bez zachowania okresu wypowiedzenia w następujących przypadkach:

1. ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków;
2. popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeśli jest ono oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
3. zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania zadań na zajmowanym stanowisku.

Kodeks pracy określa także, w jakim terminie pracodawca może zwolnić dyscyplinarnie danego pracownika. Rozwiązanie umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia jest możliwe w ciągu jednego miesiąca od chwili, gdy pracodawca dowiedział się o okolicznościach kwalifikujących do zastosowania tego sposobu zakończenia współpracy.

Co ważne – przed tzw. dyscyplinarką nie ustrzegą się pracownicy, którzy z różnych względów są podlegają szczególnej ochronie przed zwolnieniem. Mowa tu m.in. o ciężarnych czy osobach w wieku przedemerytalnym. Nie ma także znaczenia to, czy umowa była zawarta na czas określony czy nieokreślony. W obu tych przypadkach zwolnienie dyscyplinarne może mieć zastosowanie. 

Jaką formę powinno mieć zwolnienie dyscyplinarne?

Zwolnienie dyscyplinarne powinno być wręczone pracownikowi na piśmie. Dokument standardowo zawiera takie elementy, jak:

• dane pracodawcy i pracownika,
• datę i miejsce sporządzenia pisma,
• tytuł informujący o tym, że rozwiązanie umowy następuje bez zachowania okresu wypowiedzenia,
• podanie przyczyny zakończenia współpracy w tym trybie,
• pouczenie pracownika o możliwości odwołania się do sądu pracy w ciągu 21 dni
• podpisy pracodawcy i pracownika.

Zwolnienie dyscyplinarne nie musi być podpisane przez pracownika, jeśli zostało ono doręczone w odpowiedniej formie w obecności świadka. W takiej sytuacji uznaje się, że dokument trafił do określonego adresata i jest w świetle prawa ważny.

Zwolnienie dyscyplinarne w praktyce

Zgodnie z zapiskami w Kodeksie pracy, zwolnienie dyscyplinarne jest wręczane pracownikowi, gdy ten w rażący sposób dopuści się niedopełnienia swoich zawodowych obowiązków. Najczęściej dotyczy to pojawienia się w miejscu pracy pod wpływem alkoholu lub środków odurzających. Do tego można doliczyć np. kradzież przedmiotów/produktów z firmy czy działanie na niekorzyść pracodawcy poprzez zdradzenie konkurencji poufnych danych związanych z działalnością przedsiębiorstwa. Dyscyplinarką zagrożone są osoby, które dopuszczają się nieusprawiedliwionych nieobecności w pracy, porzucenia stanowiska pracy, częstych spóźnień itd. Zwolnienie w takim trybie jest możliwe także, gdy osobie w firmie udowodni się stosowanie mobbingu.

Sprawdź: Jakie są przesłanki mobbingu?

Konsekwencje zwolnienia dyscyplinarnego

Podstawową konsekwencją dyscyplinarnego zwolnienia jest natychmiastowa utrata pracy. U wielu osób będzie to jednoznaczne z nagłą stratą stałego źródła utrzymania. Sprawę komplikuje fakt, że po dyscyplinarce znalezienie nowego zatrudnienia może okazać się trudne. Przyszły pracodawca bez większym problemów jest w stanie sprawdzić zawodową przeszłość kandydata na dane stanowisko. Adnotacja o tym, że został on zwolniony w trybie dyscyplinarnym będzie stanowić niezwykle dużą przestrogę przed zaproponowaniem pracy takiej osobie. Ukryć ten fakt będzie zresztą bardzo trudno, gdyż zostanie on odnotowany w świadectwie pracy. Nie wolno zapominać także o tym, że zwolnienie w tym trybie może pozbawić daną osobę prawa do zasiłku dla bezrobotnych (ewentualnie przyznanie świadczenia zostanie przesunięte w czasie).

Co jeśli do zwolnienia dyscyplinarnego doszło niesłusznie?

W przypadku, gdy pracownik czuje się pokrzywdzony poprzez zwolnienie go w trybie dyscyplinarnym i uważa, że pracodawca nie miał podstaw prawnych do zakończenia współpracy w taki sposób, może odwołać się od takiej decyzji do sądu pracy. W przypadku wygranej istnieje szansa na przywrócenie do firmy na to samo stanowisko bez zmiany warunków zatrudnienia. Możliwe jest też zarządzenie stosowanego odszkodowania. Na odwołanie się od zwolnienia dyscyplinarnego pracownik ma 21 dni od dnia doręczenia mu zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Walka przed sądem pracy może być długa i żmudna. Warto więc zgłosić się po pomoc do doświadczonego na tym gruncie prawnika. Nasza Kancelaria świadczy kompleksowe usługi z zakresu prawa pracy. Jeśli potrzebują Państwo wsparcia w sprawie odwołania się od zwolnienia dyscyplinarnego, zapraszamy do kontaktu – Radca prawny Wrocław Kancelaria Sobota Jachira.

Sprawdź również: Odprawa za zwolnienie grupowe – co należy wiedzieć?