Czy ustawa frankowa rozwiąże problemy frankowiczów?

Na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów ukazały się założenia do projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania spraw dotyczących zawartych z konsumentami umów kredytu denominowanego lub indeksowanego do franka szwajcarskiego.

Projekt przewiduje uproszczenie procedur i przyspieszenie rozpoznawania spraw frankowych w sądach. Ustawa ma w założeniu rozwiązać obecne problemy wymiaru sprawiedliwości związane z procedowaniem tych spraw w sądach, w związku ze skalą problemu, która w niezwykle krótkim czasie doprowadziła do powstania zatorów sądowych w całej Polsce. Wskazuje się na niewystarczające efekty dotychczasowych działań organizacyjnych, przy w znacznej mierze ujednoliconej linii orzeczniczej wynikającej z rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Sądu Najwyższego. Jednocześnie Kancelaria Prezesa Rady Ministrów zwraca uwagę na potrzebę zwiększenia ochrony praw konsumentów i efektywności wymiaru sprawiedliwości w sytuacji znaczących opóźnień w rozpoznawaniu spraw dotyczących kredytów frankowych, które naruszają swobody obywatelskie i negatywnie wpływają na funkcjonowanie całego aparatu wymiaru sprawiedliwości.

W założeniu projekt przewiduje:

1. uproszczenie i przyspieszenie procedur sądowych w wyniku:
   
   • wstrzymania obowiązku kredytobiorców spełniania świadczeń na podstawie nieważnej umowy kredytowej;
   • rozszerzenie możliwości orzekania przez Sąd na posiedzeniu niejawnym;
   • umożliwienie przesłuchiwania stron na piśmie oraz wyłączenie przesłuchiwania świadków poza salą sądową;
   • wyeliminowanie ograniczeń czasowych dotyczących potrącenia;
   • przyznanie uprawnienia do rozliczenia wzajemnych roszczeń stron w jednym postępowaniu;
   • przyznanie referendarzom uprawnienia do umorzenia postępowań w razie cofnięcia pozwu oraz cofnięcia apelacji;
   • ograniczenie zasady kolegialności orzekania w sprawach frankowych.
     
     
2. podjęcie działań zmierzających do ograniczenia liczby spraw frankowych w sądach poprzez:
   
   • przyznanie korzyści fiskalnych dla stron, które zdecydują się na cofnięcie środków prawnych skierowanych do sądu;
   • wprowadzenie weryfikacji skarg kasacyjnych przyjętych przez Sąd Najwyższy do rozpoznania w sprawach frankowych, przed ujednoliceniem linii orzeczniczej w tych sprawach;
   • ułatwienia i udogodnienia odnoszące się do kierowania spraw do mediacji, jak i samego zawierania ugód sądowych;
     
     
3. zabezpieczenie interesów konsumentów i wzmocnienie ich pozycji w sporze frankowy m w wyniku:
   
   • objęcia wyroku I instancji zasądzającego świadczenie na rzecz konsumenta wykonalnością z chwilą ogłoszenia albo doręczenia pozwanemu bankowi wyroku, który zapadł na posiedzeniu niejawnym;
   • wstrzymanie z mocy prawa obowiązku spełniania świadczeń z umowy kredytu frankowego z chwilą doręczenia odpisu pozwu pozwanemu bankowi wraz z dodatkowymi mechanizmami ochronnymi;
     
     
4. promowanie idei pozasądowego rozwiązywania sporów;
   
   • możliwość kierowania do mediacji przez referendarza sądowego;
   • wprowadzenie jasnego unormowania dotyczącego terminu, do którego strona może sprzeciwić się mediacji;
   • odformalizowanie kontaktów pomiędzy sądem a mediatorem.
     

Rząd planuje przyjąć projekt ustawy w II kwartale 2025 r. O wszelkich zmianach wprowadzonych do założeń ustawy będziemy Państwa informować na bieżąco.

Autor: Mateusz Brembor, radca prawny.