Gdzie zgłosić mobbing? Jak walczyć o swoje prawa?

Choć świadomość polskich pracowników dotyczących mobbingu stale rośnie, wciąż trudno powiedzieć, by było to zjawisko, z którym ofiary potrafią walczyć. Wynika to chociażby z braku wiedzy na temat tego, gdzie należy zgłosić fakt prześladowania w pracy i jakie instytucje są rzeczywiście w stanie pomóc nękanemu pracownikowi. Do tego dochodzą różnego rodzaju czynniki emocjonalne (związane z poczuciem wstydu) czy ekonomiczne, które stanowią dodatkową przeszkodę przed rozpoczęciem walki o ukaranie mobbera oraz wywalczenie sprawiedliwości. Mobbing należy jednak zwalczać w każdym przypadku, a osoby, które padły ofiarą tego zjawiska, powinny mieć pełną świadomość, gdzie mogą w takiej sytuacji szukać pomocy. W niniejszym artykule przedstawiamy standardową ścieżkę zgłoszenia nękania w miejscu pracy u podmiotów zobligowanych przynajmniej do zbadania sygnalizowanego problemu.

Aby w ogóle można było mówić o mobbingu, należy dokładnie wiedzieć, w jaki sposób zjawisko to definiuje polskie prawo. Temu zagadnieniu poświęciliśmy osobny wpis na naszym blogu, w którym także dokładnie opisaliśmy, jakie przesłanki muszą zaistnieć, by dany czyn został zakwalifikowany właśnie jako mobbing.

Sprawdź: Jakie są przesłanki mobbingu?

Już na wstępie należy zaznaczyć, że walka o swoje prawa w przypadku nękania w miejscu pracy jest wyjątkowo trudna. To na ofierze spoczywa obowiązek udowodnienia faktu zaistnienia mobbingu, a także tego, że określone zachowania rzekomego prześladowcy odcisnęły trwały ślad na zdrowiu psychicznym bądź fizycznym. Nie jest to zadanie łatwe, tym bardziej, że mobberzy działają sprytnie, nie pozostawiając wielu śladów swojej aktywności.

Druga kwestia to czas toczenia się postępowań dotyczących mobbingu. Przed sądem sprawy tego typu potrafią trwać długo, nawet kilka lat (szczególnie w dużych miastach). Konieczne więc może okazać uzbrojenie się w cierpliwość. Nie są to także sprawy łatwe, często stanowią one duże wyzwanie natury emocjonalnej i mogą na nowo przywoływać traumatyczne przeżycia. Zakładając jednak, że dany przypadek zakończy się na korzyść ofiary, gra jest warta świeczki, nie tylko pod kątem potencjalnych korzyści finansowych, ale przede wszystkim poczucia wywalczenia sprawiedliwości oraz zdjęcia z siebie uciążliwego bagażu trudnych, bolesnych doświadczeń.

W jaki sposób udowodnić mobbing?

Jak zostało wspomniane – obowiązek udowodnienia tego, że dane zachowania prześladowcy miały znamiona mobbingu, spoczywają na ofierze. To ona musi zgromadzić odpowiedni materiał, który potwierdzi stawiane zarzuty. Trudność w kompletowaniu takich dowodów polega na tym, że granica między tym, co zalicza się do mobbingu, a co nie, jest w rzeczywistości bardzo cienka. Oprócz tego prześladowcy działają tak, by ich naganne praktyki nie były w żaden sposób fizycznie udokumentowane. Nie oznacza to jednak, że ofiary mobbingu są bezbronne. Każdy sms, mail, nagrana wiadomość na automatyczną sekretarkę – wszystko to może w końcowym rozrachunku okazać się bardzo ważnym śladem, który przesądzi o tym, że prześladowcę spotkają poważne konsekwencje. Ważne także, by o swoim problemie w miejscu pracy rozmawiać z innymi, zaufanymi pracownikami. Niewykluczone, że będą oni proszeni o wystąpienie w roli świadka. Dodatkowo należy skrupulatnie gromadzić wszystkie dokumenty wystawiane przez lekarzy, które będą stanowić dowód na to, że działania mobbera odbiły się negatywnie na zdrowiu.

Gdzie zgłosić mobbing?

Zaistnienie mobbingu należy w pierwszej kolejności zgłosić u swojego pracodawcy, zakładając oczywiście, że prześladowcą nie jest szef firmy, a np. kolega z zespołu czy kierownik. W takiej sytuacji problem sygnalizuje się działowi kadr bądź kadrze zarządzającej. Ze względu na obowiązek każdego pracodawcy dotyczący przeciwdziałaniu mobbingowi, firma po takim sygnale powinna zbadać sprawę i dokonać działań, które być może okazałyby się na tyle skuteczne, że nie byłoby konieczne zgłaszanie problemu do innych instytucji.

Każdy pracownik, nawet anonimowo, może o mobbingu w danym miejscu zatrudnienia poinformować Państwową Inspekcję Pracy (PIP). Powinna ona skontrolować firmę pod kątem ewentualnych zaniedbań na tym gruncie. Wykrycie takowych będzie oznaczało poważne problemy dla przedsiębiorstwa i srogie kary finansowe. W takiej sytuacji prześladowany pracownik będzie mógł też bez żadnych konsekwencji rozwiązać umowę z pracodawcą, bez zachowania okresu wypowiedzenia. Na dodatek sprawozdanie z kontroli będzie stanowić ważny dowód w sprawie sądowej, jeśli na takową ofiara mobbingu się zdecyduje.

Ostatnim krokiem jest właśnie wytoczenie procesu sądowego i walka o odszkodowanie bądź zadośćuczynienie. Co ważne – w takim przypadku pozywa się nie swojego prześladowcę, a pracodawcę. To właśnie na tym etapie niezwykle ważne będzie przedstawienie niezbitych dowodów na to, że dane czynności nękającego miały faktycznie znamiona mobbingu, a sama firma nie przeciwdziałała temu procederowi.

Profesjonalne wsparcie prawne

Sprawy o mobbing są trudne i wymagają odpowiedniego podejścia. Nawet jeśli wie się, gdzie należy zgłosić to zjawisko, to walka o sprawiedliwość bywa naprawdę trudna. Dlatego zaleca się przystąpić do niej z odpowiednim wsparciem prawnym. W naszej Kancelarii prowadzimy z sukcesami sprawy dotyczące mobbingu. Wiemy, na jakie kwestie należy zwrócić szczególną uwagę, posiadamy niezwykle cenne doświadczenie oraz wiedzę, które pozwalają realnie ocenić szanse na wygranie danej sprawy, a także precyzyjnie zakreślić strategię działania. Jeśli szukają Państwo profesjonalnej pomocy związanej z pozwem sądowym dotyczącym mobbingu, zachęcamy do kontaktu.

Sprawdź: Przykłady mobbingu w pracy – na jakie zachowania należy zwrócić szczególną uwagę?