Odprawa za zwolnienie grupowe – co należy wiedzieć?

Pracownikowi, któremu wypowiada się umowę o pracę w ramach zwolnienia grupowego, należy się jednorazowe świadczenie pieniężne w postaci odprawy. Wysokość tego rodzaju rekompensaty zależy od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Kiedy konkretnie przysługuje odprawa za zwolnienie grupowe? Co warto wiedzieć?

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, czym jest zwolnienie grupowe. Definiuje je Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Według jej zapisów, o zwolnieniu grupowym można mówić, gdy w ciągu 30 dni pracodawca zatrudniający co najmniej 20 osób rozwiązuje stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (również za porozumieniem stron) z:

• 10 pracownikami, jeśli w firmie zatrudnionych jest mniej niż 100 osób,
• 10% pracowników, jeśli w firmie zatrudnionych jest co najmniej 100 osób, ale mniej niż 300,
• 30 pracownikami, jeśli w firmie zatrudnionych jest więcej niż 300 osób.

Podkreślić jednak trzeba, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia z 2 grudnia 2004 r. sygn. I PK 125/04, o tym, czy zwolnienie ma charakter grupowy, decyduje liczba pracowników zwalnianych u danego pracodawcy w stosunku do liczby pracowników u niego zatrudnionych. Nie można natomiast brać pod uwagę liczby pracowników zwalnianych w innych zakładach pracy prowadzonych przez tę samą osobę prawną.

Wysokość odprawy za zwolnienie grupowe

Wysokość odprawy za zwolnienie grupowe zależy od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Obowiązujące przepisy przewidują:

• zapłatę w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
• zapłatę w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
• zapłatę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Jednocześnie należy pamiętać, że wysokość odprawy nie może być wyższa niż piętnastokrotność minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w Polsce w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Zwolnienie grupowe – co powinien zrobić pracodawca?

Jeśli pracodawca zmuszony jest podjąć decyzję o dokonaniu zwolnień grupowych, powinien pamiętać o dopełnieniu kilku istotnych formalności. Po pierwsze – zamiar podjęcia takiej decyzji musi być skonsultowany ze związkami zawodowymi. Po drugie – zwolnienia grupowe należy zgłosić w urzędzie pracy. Po trzecie – należy zawrzeć porozumienie ze związkami zawodowymi i powiadomić urząd pracy o wspólnie przyjętych ustaleniach.

W przypadku zwolnień grupowych obowiązują standardowe okresy wypowiedzenia, które zostały zawarte w kodeksie pracy, czyli

• 2 tygodnie dla osób zatrudnionych w firmie krócej niż 6 miesięcy,
• miesiąc dla osób zatrudnionych w firmie co najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące dla osób zatrudnionych w firmie co najmniej 3 lata.

Odprawa za zwolnienie grupowe – co jeszcze należy wiedzieć?

W ramach zwolnienia grupowego nie można zwolnić osób przebywających na urlopach, kobiet w ciąży lub korzystających z urlopu macierzyńskiego, a także osób, którym do emerytury pozostały maksymalnie cztery lata pracy. W takich przypadkach pracodawca może jedynie zmienić warunki pracy oraz wysokość wynagrodzenia.

Co ważne –w razie ponownego zatrudniania pracowników w tej samej grupie zawodowej, pracodawca powinien przyjąć do firmy osoby, z którymi rozwiązał stosunek pracy w ramach grupowego zwolnienia, o ile zwolnieni zgłoszą zamiar podjęcia zatrudnienia u tego pracodawcy w ciągu roku od dnia rozwiązania stosunku pracy. Pracodawca zobowiązany jest do realizacji powyżej opisanego obowiązku względem chętnych do dalszej współpracy pracowników – przez 15 miesięcy od dnia rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia. Właściciel firmy nie może w tym czasie  pożegnać się z określoną grupą pracowników ani  też  przyjąć na ich stanowiska  zupełnie nowe osoby.