Zmiana WIBOR na WIRON – czy rozwiąże problemy Złotówkowiczów?

Od roku 2023 zmienne oprocentowanie kredytów hipotecznych może opierać się nie tylko o znany od lat wskaźnik WIBOR, ale też zupełnie nowy współczynnik WIRON. Ten drugi ma stopniowo wypierać swojego poprzednika aż stanie się jedynym wskaźnikiem, który posłuży do ustalania oprocentowania udzielanych przez banki pożyczek. Czy zmiana WIBORU na WIRON zamknie Złotówkowiczom drogę do sądowego odwibirowania swoich wieloletnich zobowiązań?

Decyzję o zastąpieniu wskaźnika WIBOR nowym tworem określonym jaki WIRON podjęto we wrześniu 2022 roku. To efekt szerszej zmiany wskaźników referencyjnych na rynkach finansowych w Unii Europejskiej, zgodna w wymaganiami unijnego rozporządzenia Benchmark Regulation z 2016 r. Dodatkowo stanowi odpowiedź na coraz głośniej stawiane zarzuty dotyczące tego, że kredyty o zmiennym oprocentowaniu, zależnym od stawki WIBOR, skonstruowane były wyjątkowo niekorzystnie dla klientów banku. Cały ciężar ryzyka majątkowego banki przerzuciły na swoich klientów, nie ponosząc jakichkolwiek negatywnych konsekwencji finansowych na wypadek rosnących stóp procentowych i galopującej inflacji. Wątpliwości budzi też proces informowania potencjalnych kredytobiorców o prawdopodobieństwie wzrostu stóp procentowych i tym samym wzrostu miesięcznych rat.

Wiadomo zatem, że WIBOR wkrótce przejdzie do historii. Jednak czy zastąpienie go wskaźnikiem WIRON rozwiązuje problemy Złotówkowiczów? Czy oficjalne wprowadzenie tego współczynnika uchroni kolejnych polskich kredytobiorców przed pułapkami, w jakie wpadli klienci banków w ostatnich latach? I czy wreszcie zniwelowanie WIBORu sprawi, że niemożliwe stanie się odwiborowanie już zaciągniętych kredytów?

Co to jest WIRON?

Skrót WIRON pochodzi od Warsaw Interest Rate Overnight. Jest to indeks transakcyjny obliczany przez administratora wskaźników referencyjnych GPW Benchmark SA na podstawie transakcji depozytowych podmiotów przekazujących dane z instytucjami finansowymi i z dużymi przedsiębiorstwami. Początkowo nosił nazwę WIRD od Warszawski Indeks Rynku Depozytowego, ale ostatecznie przemianowano go na WIRON. Indeks ten posiada dwie najważniejsze cechy. Po pierwsze, ukazuje koszt pozyskania pieniądza na rynku, uwzględniając jedynie transakcje jednodniowych depozytów niezabezpieczonych (O/N). To sprawia, że pokazuje jedynie realnie transakcje, wykonane w ciągu jednego dnia. Po drugie, WIRON opracowywany jest na podstawie transakcji depozytowych. Te z kolei zawierają podmioty przekazujące dane z instytucjami finansowymi oraz z dużymi przedsiębiorstwami.

Notowania WIRON publikowane są regularnie na stronie internetowej jego administratora – GPW Benchmark. Wiadomo już, że do wyznaczania zmiennego oprocentowania kredytów hipotecznych będzie wykorzystywany jednomiesięczny WIRON 1M.

Kiedy WIRON zastąpi WIBOR?

Proces wycofywania wskaźnika WIBOR będzie stopniowy. Od 2023 roku banki mogą, ale nie muszą wprowadzać do oferty kredyty stosujące indeks WIRON równolegle z dotychczas oferowanymi kredytami na WIBOR. Dopiero od roku 2024 kredytodawcy będą zobowiązani do oferowania kredytów opartych tylko o WIRON, przy jednoczesnym wycofywaniu produktów i instrumentów, które funkcjonowały o przelicznik WIBOR. Finalizacja całkowitej zamiany WIBORu na WIRON planowana jest na rok 2025. Wtedy też zaprzestana zostanie kalkulacja i publikacja starszego wskaźnika.

Zamiana WIBOR na WIRON – co oznacza dla kredytobiorców?

Wiele osób spodziewa się, że nowy wskaźnik sprawi, że kredyty w Polsce będą tańsze. Tak może się stać, ale na ten moment trudno jednoznacznie powiedzieć, czy faktycznie WIRON doprowadzi do obniżenia miesięcznych rat i jak duże byłyby ewentualne obniżki.

To, czego powinniśmy się spodziewać, to bardziej transparentnych zasad obliczania wysokości kredytu. Wskaźnik WIRON ma być sprawiedliwy dla wszystkich uczestników rynku, a do tego precyzyjniejszym i bezpieczniejszym. Liczyć powinniśmy również na to, że banki nauczone ostatnimi aferami związanymi z kredytami opartymi na wskaźniku WIBOR, będą lepiej informować o ryzyku ewentualnych wzrostów rat.

Czy zmiana WIBOR na WIRON oznacza koniec kłopotów Złotówkowiczów?

Nowy wskaźnik zmieni oblicze kredytów, zarówno tych udzielonych, jak i tych, które banki dopiero przyznają swoim klientom. W przypadku tych drugich, należy spodziewać się, że nowe kredyty będą lepiej skonstruowane, a kredytobiorcy nie dostaną podstaw do ich podważania w przyszłości.

Co jednak z osobami, które już posiadają kredyt i planują złożyć w sądzie pozew o odwibirowanie? Zmiana wskaźnika nie zamyka furtki do walki o korzystniejsze warunki spłaty zobowiązania. Do momentu funkcjonowania WIBORu raty ustalane są wciąż na starych zasadach. Jeśli więc jest podstawa do zakwestionowania tego sposobu wyliczania miesięcznych zobowiązań, należy rozważyć oficjalne wejście na drogę sądową. Tu oczywiście ważna jest analiza podpisanej z bankiem umowy i sprawdzenie, czy dokument nie zawiera niedozwolonych przez prawo klauzul. Ważne będzie też zbadanie procesu poinformowania klienta o ryzyku podniesienia stóp i tym samym wzrostu rat. Więcej na ten temat można przeczytać tu: https://www.sobotajachira.pl/pozew-o-wibor-czy-warto-skladac-kto-i-o-co-moze-walczyc/.

Aktualnie niektóre banki wysyłają do swoich klientów aneksy, które rzekomo mają zaktualizować umowy kredytowe i przygotować je na wejście w życie nowego wskaźnika. Jak jednak pisaliśmy już w tym materiale: https://www.sobotajachira.pl/aneks-wibor-do-umowy-kredytu-hipotecznego-czy-warto-go-podpisac/ – warto się z podpisaniem tego dokumenty wstrzymać, gdyż może on znacząco utrudnić ewentualną walkę w sądzie o odwiborowanie kredytu.

Nawet, gdy WIBOR zostanie usunięty z umowy kredytowej przez wprowadzenie wskaźnika WIRON, kwestią sporną będzie sposób wyliczania wcześniejszych rat.

Jeśli potrzebują Państwo pomocy prawnej związanej z kredytem złotówkowych o zmiennym oprocentowaniu, zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią. Zachęcamy też do zapoznania się z ogólnymi informacjami na temat tego, jak wygląda proces przygotowania się do złożenia pozwu oraz prowadzenia sprawy na dalszych etapach: https://www.sobotajachira.pl/pomoc-prawna-zlotowkowiczom/.